Δευτέρα 6 Απριλίου 2020

9 Μάθημα: Φωτοσκίαση με μολύβι

.



Φωτοσκίαση με μολύβι

Υλικά: Μολύβια ΗΒ - Β3 - Β5 -Σβηστήρα μαλακή σχεδίου – ψωμάκι




Ό,τι ειπώθηκε έως τώρα κι ό,τι πούμε στα επόμενα μαθήματα, είναι οι βασικοί κανόνες που όμως έχουν και εξαιρέσεις.
Ότι πούμε στη φωτοσκίαση, αγγίζουν το Απόλυτο, το δίχως εξαιρέσεις!.
Όσο μέσω ασκήσεων μαθαίνουμε να "διαβάζουμε" σωστά κάθε εικόνα που σχεδιάζουμε, στο σύνολο των μαθημάτων με το Ελεύθερο Σχέδιο θα έχουμε καλύψει πάνω από 60% της Γνώσης που χρειαζόμαστε για την ζωγραφική.
Γι αυτό τονίζω το γιατί πρέπει να κάνετε πολλές ασκήσεις, ξανά και ξανά!
Προτιμήστε να σχεδιάζετε εκ του φυσικού.
Τοποθετώντας αντικείμενα σε τραπέζι, περίπου στο ύψος των ματιών σας, αν είναι εύκολο τοποθετήστε πίσω από τα αντικείμενα ένα σκουρόχρωμο και μονόχρωμο ύφασμα στα πρώτα μαθήματα φωτοσκίασης, ώστε να υπάρχει ίδιος τόνος παντού στον φόντο.

Είναι σημαντικό να τεστάρετε τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε ότι βλέπετε!
Το ότι έχουμε την ικανότητα της όρασης, όπως θα καταλάβετε στη συνέχεια, δεν αρκεί από μόνο της για να ζωγραφίσουμε σωστά.
Ας κάνουμε το τεστ, γιατί δεν αρκεί η ικανότητα που έχουμε να βλέπουμε, αν δεν βλέπουμε και σωστά! Για να ωφεληθείτε με όσα πράγματι αξίζει να μάθετε ως -σωστή- γνώση, σε αυτό το τεστ πρέπει να συμμετέχετε, και όχι μόνον να το διαβάσετε!
Μην βιαστικά πάτε παρακάτω, αν πράγματι θέλετε να βοηθήσετε στο έπακρο τον εαυτό σας.

Όταν συναντάτε διπλή οριζόντια γραμμή, κάντε στάση!
Πριν συνεχίσετε, ολοκληρώστε πρώτα την άσκηση, έστω σε απλό χαρτί.
Κρίμα αν χαθεί η ευκαιρία να βοηθήσετε ουσιαστικά τον εαυτό σας, να μάθει τη διαφορά του "βλέπω" -ως ικανότητα- από το κοιτάζω ως κατανόηση!

Κι αν η ζωγραφική είναι η γραφή της ζωής, θυμηθείτε πως μιλά ο γονιός όταν θέλει την προσοχή μας σε κάτι, τι μας λέει;
-Κοίταξε, και εννοεί: Πρόσεξε!
Βήμα-βήμα λοιπόν, αφού απαντήσετε πρώτα με χαρτί και μολύβι, σε κάθε ερώτημα που ακολουθεί!
Δεξιά υπάρχει μια στάμνα δίχως σκιά, εμπρός από ένα σκούρο φόντο κι έναν Φως από την δεξιά της πλευρά.

Απλή η άσκηση.


Αν το φως έρχεται από δεξιά, θα είναι φωτεινό το μισό δεξιά, ενώ το μισό αριστερά θα είναι στην σκιά.
Προσπαθήστε να "συλλάβετε" την εικόνα πριν συνεχίσετε.
Σημειώστε κάπου πως φαντάζεστε ότι θα είναι η σκιασμένη περιοχή.
Θα είναι η σκιά ίδια παντού ή όχι, και κυρίως γιατί!
Γνωρίστε τον τρόπο που σκέπτεστε και αντιλαμβάνεστε το χώρο και τον όγκο των αντικειμένων, με τη σωστή ή τη λάθος επιλογή φωτοσκίασης!
=========================================

ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΝΩΝ
Για κάθαρο ερώτημα, χωρίσαμε τη στάμνα σε περιοχές:
Η α που δέχεται άμεσα το φως, η β δίπλα στο φως, η γ στη μέση της σκιά και η δ στο τέλος αριστερά.
Τι θα συμβεί όταν ανάψουμε τον προβολέα; Υπάρχουν 3 πιθανές απαντήσεις:
ΠΡΩΤΗ:  Η περιοχή είναι:
α = όλο φως
β = λίγο σκιά
γ = πιο σκιασμένη
δ = σκούρα έως μαύρη σκιά.
ΔΕΥΤΕΡΗ: 
α = όλο φως, 
β, γ, δ= ίδιο τόνο σκιάς
ΤΡΙΤΗ:
α = όλο φως
β= πολύ σκούρο
γ= πιο απαλή σκιά από το β
δ= πιο ανοικτό γκρι από το γ!

 Ποια απάντηση επιλέξατε και κυρίως γιατί!
Αιτιολογήστε την όποια επιλογή, πριν συνεχίσετε.
=========================================

 Οι περισσότεροι επιλέγουν την 1η απάντηση.

Η λογική απάντηση για όσους σκέφτονται πως όσο απομακρυνόμαστε από την πηγή φωτός, τόσο πιο έντονη θα είναι η σκιά. 
Αν αυτό επιλέξατε, παρατηρήσετε πως η σκιά όσο δυναμώνει αριστερά στο τέλος της στάμνας, ενώνεται με το μαύρο του φόντου.
Αν δεν γνωρίζετε αν είναι ή όχι σωστό, πριν συνεχίσετε, κάντε τι δική έρευνα, δείτε γύρω σας σε κυλινδρικά αντικείμενα πως συμπεριφέρεται το Φως και η σκιά!
Αν καταλήξατε στην απόφασή σας, σημειώστε αν η 1η απάντηση σκίασης είναι σωστή;
-Αν ναι, γιατί;
-Αν όχι, γιατί;
=========================================

Πολλοί επιλέγουν την 2η απάντηση!


Αν επιλέξατε τη 2η απάντηση, εδώ κυριαρχεί η λογική πως στην σκιασμένη περιοχή, η σκιά θα έχει παντού ίδια ένταση.

Αν δεν γνωρίζετε αν είναι ή όχι σωστό, πριν συνεχίσετε, δείτε γύρω σας σε κυλινδρικά αντικείμενα πως συμπεριφέρεται το Φως και η σκιά!

Αν καταλήξατε στην απόφασή σας, σημειώστε αν η 2η απάντηση σκίασης είναι σωστή;
-Αν ναι, γιατί;
-Αν όχι, γιατί;

=========================================


Σχεδόν κανείς δεν επιλέγει την 3η απάντηση!

Η 3η επιλογή ξαφνιάζει, γιατί η "λογική" μας λέει πως το β αφού είναι δίπλα στο φως, δεν μπορεί να είναι με τη μεγαλύτερη ένταση σκιάς.
Είναι σωστή αυτή η επιλογή; 
-Αν ναι, γιατί;
-Αν όχι αιτιολόγησε το γιατί;
Σύγκρινε τη συμπεριφορά του φωτός με φυσικά φαινόμενα που συναντάς στην καθημερινότητα. 
Προσπάθησες;
Έκανες επιλογή;
Βρήκες τη σωστή απάντηση;
Ότι κι αν βρήκες, κοίταξε τη ...συνέχεια!
=========================================


ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

 Η λογική φαντάζει κάποιες φορές ...παράλογη!
Πριν δούμε τη ζωγραφική απάντηση, κι αφού μιλάμε για τη Γραφή της Ζωής, ας κοιτάξουμε πως αντιλαμβανόμαστε τις αντιθέσεις Φωτός και σκιάς στην καθημερινότητα μας!
Με ποιον τρόπο το ανθρώπινο μάτι αντιδρά, κυρίως προστατευτικά απέναντι στο έντονο φως και το πως προσαρμόζεται στην σκιά ή στο σκοτάδι.
Αν από φωτισμένο δωμάτιο βρεθούμε σε σκοτεινό δίχως να ανάψουμε το φως, όλοι το έχουμε ζήσει, στην αρχή δε βλέπουμε και το σκοτάδι είναι πυκνό,
Είναι η περιοχή β που συνορεύει μα το έντονο φως! 
Αν δεν ανάψουμε το φως, το μάτι προσαρμόζεται και σε λίγα δευτερόλεπτα βλέπουμε κατά κανόνα λίγο έως πολύ καλύτερα. Αυτή είναι η περιοχή γ.
Για να τα καταλάβουμε ακόμη καλύτερα, θα το δούμε ανάποδα!
Αν το βράδυ πάμε τουαλέτα, μόλις ανάψουμε το φως, μισοκλείνουμε τα μάτια να τα προστατεύσουμε από το φως, γιατί στην αρχή φαντάζει πολύ δυνατό! 
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στην σκιασμένη επιφάνεια της στάμνας εκεί που συνορεύει με το μαύρο φόντο στην φωτογραφία.
Αφού το φόντο είναι μαύρο, η περιοχή δ θα φανεί στα μάτια μας πιο φωτεινή.
Αν η ζω-γραφική είναι η γραφή της ζωής, τότε το φως και η σκιά που μελετάμε μέσω την φωτοσκίασης, πρέπει να εκφράζουν τις αντιθέσεις που στην καθημερινότητα μας συναντάμε. 
Π.χ., όταν συζητάμε, όσο είμαστε σύμφωνοι με τον συνομιλητή μας, οι τόνοι παραμένουν χαμηλοί.
Αν όμως υπάρξει διαφωνία, όταν δηλαδή δημιουργούνται οι προϋποθέσεις των αντιθέσεων που συναντούμε στην φωτοσκίαση με το Φως και η σκιά, τότε οι τόνοι ανεβαίνουν.
Γι αυτό και σκιά δίπλα στο αντίθετό της φως, φαίνεται πιο μαύρη.
Αλλά και το φως φαντάζει φωτεινότερο, τόσο, όσο ανάλογα έντονη είναι η σκιά που χρησιμοποιούμε.
Στο σινεμά, το πόσο καλός είναι ο "καλός", εξαρτάτε από το πόσο κακός θα είναι ο "κακός" ρόλος του συμπρωταγωνιστή που τον αντιμάχεται!


Στις αντιθέσεις εντάσσονται καθημερινές "δραστηριότητες", όπως οι αντιθέσεις με το άλλο φύλο, του μυαλού και της καρδιάς, της θρησκείας και της επιστήμης ...!
Αν -σωστά- έτσι τις δούμε, μαζί και το πως αντιδρούμε σε αυτές στη ζωή, καταλάβουμε πως μάταιο να ταυτιζόμαστε με τη μία ή την άλλη πλευρά των πραγμάτων, που είναι ούτως ή άλλως κι έτσι, και αλλιώς!

Ποιο συμπέρασμα βγαίνει από τη σχέση των τόνων κάτω;
Στην επάνω γραμμή, η ενότητα 2 φαίνεται πιο σκούρα στα αριστερά, γιατί συνορεύει με φωτεινή ενότητα 1, και φωτεινότερη δεξιά που συνορεύει με την πιο σκούρα ενότητα 3.
Το ίδιο και στα τμήματα 3, & 4 στην πάνω ενότητα.

Στην κάτω λωρίδα, παρατηρούμε πως όταν οι ενότητες 2 & 4 τοποθετηθούν ανάμεσα σε ίδιας έντασης σκιά στα πλαϊνά τους, τότε είναι ομοιόμορφος ο τόνος που καλύπτει όλη τους την επιφάνεια από αριστερά έως δεξιά.

Άσκηση φωτοσκίασης:
Σχεδιάστε με ανάλαφρες ευθείες το περίγραμμα των αντικειμένων.


 Σκιάστε πρώτα με ΗΒ με διαγώνιες απαλές γραμμές που θα καλύπτουν ελεύθερα και το σκιασμένο τμήμα στο αντικείμενο ταυτόχρονα με το φόντο.
Απαλά, οι έντονες γραμμές δύσκολα καλύπτονται από τις επόμενες κι έχουν άσχημο αισθητικό αποτέλεσμα. Τη δύναμη του τόνου δώστε τη στο τέλος, δίχως να κάνετε έντονο το περίγραμμα.
Το περίγραμμα, αφομοιώνεται στον τόνο της σκιάς, στο αντικείμενο ή το φόντο. Για να 'χετε πάντα τον έλεγχο του τόνου, ξεκινήστε με ΗΒ, με διαγώνιο γέμισμα σε σκιά & φόντο. Συνεχίστε με το ίδιο ΗΒ με πιο έντονο γέμισμα. Στη συνέχεια με Β3 στα πιο σκούρα σημεία.
Με μισόκλειστα μάτια παρατηρήστε το αντικείμενο που ζωγραφίζετε. Πρώτα "χάνονται" τα σκιασμένα σημεία & τέλος τα φωτεινά. Μάθετε να συγκρίνετε τους τόνους, έτσι δε θα τους υπερβείτε.
Μη βιαστείτε για ένταση στον τόνο, τονίστε απ' το απαλό γκρι ως το μαύρο.

Στη σκιά κάθε λευκού αντικειμένου αναζητάτε μια ένταση ίση με τον τόνο του φόντου, έστω σ' ένα σημείο.
Προσοχή. Στην περιοχή έντονης σκιάς, β, ο τόνος δεν έχει ίδια ένταση παντού, γιατί το β θα είναι τότε μια ευθεία.
Για να διατηρήσει το αντικείμενο την καμπυλότητα του πρέπει να και η σκιά να έχει εναλλαγές έντασης στους τόνους.
Μη διστάζετε. Ξεπεράστε αν χρειαστεί άφοβα και τα όρια στις εντάσεις, είναι προτιμότερο να γνωρίζετε που πρέπει να σταματάτε, παρά να μένουν άτονα τα σχέδιά σας, από φόβο μη χαλάσουν.
Αν ζωγραφίσουμε μονάχα "όμορφα", χάνουμε την ουσία της μάθησης. Μη φοβάσαι να πειραματιστείς. Άσε ελεύθερο τον εαυτό σου. Με αυτοπεποίθηση έμπειρου ζωγράφου τράβα τις γραμμές κι ας είναι το εικοστό που θα βγει καλό. Το κέρδος είναι πολύ μεγάλο, αφού θα έχεις κατά κράτος νικήσει την όποια σου φοβία...

Αν επιτρέπετε συμβουλή, θα προτείνω να έχετε δίπλα σας έναν επίμονο και φλύαρο μαθητή. Σε κάθε σας γραμμή να ρωτά, γιατί έκανες αυτό έτσι, γιατί έκανες το άλλο αλλιώς, ...γιατί τόση ένταση εδώ... και με άπειρη υπομονή να εξηγείτε γιατί τραβήξατε αυτή τη γραμμή, γιατί τονίσατε τόσο δυνατά δίπλα στο φως...κ.τ.λ.
Δύσκολο να βρεθεί τέτοιος μαθητής όταν τον χρειάζεστε, γι' αυτό βάλτε τον ...εαυτό σας και μη βαρεθείτε να του εξηγείτε.
Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα με αυτό τον τρόπο θα κατορθώσετε τόσα πολλά και μάλιστα σε συνειδητό επίπεδο.
Πειραματιστείτε παρατηρώντας και μελετώντας το αποτέλεσμα κάθε φορά.
Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

Η γραμμή. Αυτή η υπέροχη και ντελικάτη, "κυρία" που με περισσή κομψότητα και χάρη ελίσσεται όποτε και όπως εμείς θελήσουμε.
Για χάρη μας παχαίνει, απλώνει, στροβιλίζεται, κάνει ορατά τα όνειρα κι όλα όσα μπορεί ο νους του ανθρώπου να συλλάβει!
Δημιουργεί και δίχως λόγια με άπειρη υπομονή περιγράφει όσα της πούμε σε όλους!
Είναι απλή, καταδεκτική σε αμαθή και σε κουλτουριάρη. Δεν απαιτεί, μα δεν κάνουμε ποτέ το λάθος να μην την σεβαστούμε, γιατί έχει πολύ τη δύναμή, έχει την σπάνια ικανότητα της πολύ γλωσσομάθειας, να πει για εμάς τόσα πολλά με τόσα λίγα.
Είναι πολύτιμη βοηθός που τον ψίθυρο της αξίζει να τον αφουγκράζεστε, κι αν μελετάτε και γνωριστείτε καλά, θα σας ανταμείψει πλουσιοπάροχα, κάνοντας με άνεση γνωστά τα όσα θέλετε να πει για σας.
Η γραμμή, ανάλογα με τον τρόπο που θα τη χειριστούμε, βοηθά να εκφράσουμε καλύτερα τον όγκο των αντικειμένων που σχεδιάζουμε.
Παρατηρήστε το διπλανό σχέδιο.
Στον κύλινδρο α κάναμε τη φωτοσκίαση δίχως να φαίνονται οι γραμμές, ενώ στο κύλινδρο β οι γραμμές σκιάς έχουν φορά και είναι ορατές.
Ποια σκιά προτιμάτε και γιατί;
1) Το αντικείμενο Α.

2) Το αντικείμενο Β.

Δοκιμάστε κάνοντας φωτοσκίαση και σίγουρα σημειώστε κάπου τη δική σας απάντηση πριν δείτε τη δική μας.


================================

 Ο "απρόσωπος" τρόπος σκίασης στο α δεν περιγράφει καθόλου την καμπυλότητα του αντικειμένου. 
Μόλις "κόψουμε" τις δύο καμπύλες πάνω και κάτω, αυτό που μένει μοιάζει με μισό-βαμμένο τετράγωνο.
Στο β οι γραμμές "περιγράφουν" τον όγκο και τονίζουν την καμπύλη του επιφάνειά.
Η γραμμή, όχι το γέμισμα με απρόσωπο τόνο, κάνει το αντικείμενο πιο εκφραστικό.



Ας μελετήσουμε τις θέσεις που η ευθεία γραμμή μπορεί και υιοθετεί στην επιφάνεια εργασίας μας.
Εκ των πραγμάτων, υπάρχουν τρεις εν δυνάμη ευθείες γραμμές που θα αξιοποιήσουμε στην αρχή των μαθημάτων!
Η Κάθετη, ενεργητική και δυνατή, στέκει όρθια και συμβολίζει τη ζωή.
Η Οριζόντια γραμμή, από τη φύση της είναι παθητική, χαλαρή, αδρανής. Συμβολίζει τον ύπνο και τον θάνατο.
Η Διαγώνιος γραμμή είναι καθαρά κινητική γραμμή. Αυτή χρειαζόμαστε όποτε θέλουμε να περάσουμε από την ενεργητική προς την παθητική και τανάπαλιν!
Αν ζητηθεί να γεμίσετε το φόντο στο σχέδιο με μία από τις τρεις γραμμές, πια θα επιλέγατε για το γέμισμα φόντου και γιατί;
==============================
Οι κάθετες ενεργητικές γραμμές, είναι όπως ο κάθετος τοίχος, γι' αυτό και δεν μπορεί να σταθεί κανένα αντικείμενο εκεί χωρίς να υποστεί "πτώση".

Η οριζόντια γραμμή, ακριβώς γιατί είναι παθητική, ως βάση δείχνει σταθερότητα και σταματά την πτώση.
Μετατρέπετε όμως σε βάρος αν τοποθετηθεί στο επάνω μέρος του αντικειμένου.
Οι οριζόντιες γραμμές ως φόντο, συμπιέζουν το αντικείμενο προς τα κάτω και στη μόδα οι κυρίες αποφεύγουν όσα ρούχα έχουν οριζόντιες γραμμές γιατί δείχνουν κοντύτερες και παχύτερες.
Σε διακόσμηση χώρων, στα ψηλοτάβανα μετριάζουν το μέγεθος με οριζόντιες συνθέσεις και σε δωμάτια με χαμηλό ταβάνι ξεγελά το μάτι ή χρήση κάθετων διακοσμητικών σχημάτων.
Η διαγώνιος γραμμή είναι ανάλαφρη, διακριτική, κινητική, επιτρέπει να κάνουμε άφοβα το γέμισμα σε κάθε ένταση του τόνου σε φόντο και αντικείμενα.


ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΚΦΡΑΣΗ

 Το καινούριο δεν έρχεται με μιας. Η κάθε προσπάθεια μοιάζει με σπόρο που τον ποτίζουμε ίσως χρόνια, έως ότου γευτούμε μεστούς καρπούς.
Δίπλα, απ' τα πρώτα σχέδια μιας μαθήτριας με λάμπα.
Δίπλα το ίδιο θέμα, αλλά γραμμές και εντάσεις ξεπερνούν την απλή περιγραφή. 
Τονίζονται επιλεκτικά ορισμένα μέρη του αντικειμένου με ελεύθερες γραμμές και αναδεικνύεται σ' ένα εκφραστικό δημιούργημα!
Όταν κάπου τονίζουμε και κάπου όχι, μετατρέπουμε την απλή και απρόσωπη αφήγηση σε "δραματική" παρουσία που προκαλούν το ενδιαφέρον της ματιάς.





Ευχόμαστε σε όλους,
Καλή Σπουδή με πολλά σκαλιά γνώσης,
για ποιοτικά καλύτερο κόσμο!

Χρήστος Τυρεκίδης



Κατάλογος Μαθημάτων:

Κοινοποιήσετε τα δωρεάν μαθήματα με κλικ, κάτω στο εικονίδιο!
Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)